İSTANBUL (İGFA) – Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu tarafından 2012 yılından bu yana her yıl tertipli olarak hazırlanan “Yönetim Şurasında Bayan Türkiye Raporu”nun 2022 yılı sonuçları açıklandı. Borsa İstanbul’a (BIST) kayıtlı olan 475 şirketin idare şuralarında yaşanan değişimin ele alındığı rapora nazaran, idare heyetlerinde 2021 yılında yüzde 16.7 olan bayan oranı, 2022 yılında yüzde 17.5’e çıktı. Böylelikle BIST şirketlerindeki İdare Konseylerinde yer alan bayanların oranında düşük de olsa güzelleşme kaydedildi.
Araştırmaya nazaran, SPK’nın önerdiği asgarî bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan 137 şirket, tüm şirketlerin yalnızca yüzde 28,8’ini oluşturdu. En az 3 bayan üyesi olan 60 şirketin, tüm şirketlerdeki oranı ise yüzde 12 olarak gerçekleşti. 415 şirket ise şimdi karar düzeneklerinde aktif toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayabilmiş değil. Tüm BIST şirketleri içinde 158 şirket, BIST-100 içinde ise 21 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan heyetler tarafından yönetiliyor. Tüm BIST şirketlerinin yalnızca 41’inin idare heyeti lideri bayan ve yalnızca 25 şirketin idare heyetlerinde yer alan CEO’su bayan.
YÖNETİM ŞURASININ TAMAMI ERKEK OLAN ŞİRKET SAYISI ARTTI
“2022 İdare Heyetinde Bayan Türkiye Raporu sonuçlarına nazaran, Borsa İstanbul’a (BIST) kayıtlı olan 475 şirketin hisse sahipleri 2022 yılı genel konseylerinde idare şuralarına 3211 yönetici atadı. Bu yöneticilerin yüzde 32,6’sı bağımsız idare heyeti üyeleri oluşturdu. Bayan üye oranı ise yüzde 16,7’den 17,5%’e yükseldi. 2022’de 475 şirketin 158’inin idare konseylerinin tamamı erkeklerden oluştu. 2022 yılında idare kurularının tamamı erkek olan şirketlerin oranı yüzde 33,1’den yüzde 33,3’e yükseldi. 2013-2022 yılları ortasında idare şuralarında en az bir bayan üyesi olan şirketlerin oranında yavaş lakin olumlu bir değişim gerçekleşirken 2022 yılında yüzde 66,9’dan yüzde 66,7’ye düştü.
BIST İDARE ŞURALARINDA CAM TAVANI KIRAN BAYANLAR
2022 yılında BIST idare konseylerine seçilen 563 bayan üyeden 208’i (yüzde 36,9) icracı olmayan, fakat bağımsız olmayan üye, 230’u (yüzde 40,9) bağımsız idare şurası üyesi ve 125’i (yüzde 22,2) icracı üye oldu. 2022 yılında idare heyetlerindeki toplam üyeler ortasında bayan üye oranında artış gözlemlenirken (yüzde 17,5), bağımsız idare konseyi üyeleri ortasında bayan üye oranı da artış gösterdi. Bağımsız idare heyeti üyeleri ortasındaki bayanların oranı toplamdaki bayan üye oranını geçerek yüzde 21,9’a yükseldi. 2022’de 563 bayanın yüzde 34,9’u hâkim ortak olan ailelerin üyeleri ortasından seçildi. Cam tavanı kırarak idare şuralarına seçilen 366 bayan BIST şirketleri idare heyeti üyeliklerinin yalnızca yüzde 11’ini oluşturdu. Bu oran bir evvelki araştırmada 2021 yılında yüzde 10 düzeyindeydi.
YÖNETİM KONSEYİ KOMİTELERİNDE CİNSİYET DAĞILIMI
2022 yılında BIST şirketleri Kontrol Komitelerinde 196’sı bayan olmak üzere 920 üye, Kurumsal İdare Komitelerinde ise 227’si bayan olan 1014 üye görevlendirildi. BIST-100 Endeksi’nde BIST’de süreç gören en büyük ve ekonomik açıdan en kıymetli şirketler yer almaktadır. 2021 yılında BIST 100’de idare heyetindeki bayan oranı yüzde 15,3 iken 2022 yılında bu oran yüzde 17.5’e yükseldi, bağımsızlar ortasında bayan idare konseyi üyesi oranı da 2021 yılında yüzde 19,3 iken 2022’de yüzde 24,4’e yükseldi. 2022’de BIST 100’de yer alan 21 şirketin idare heyetlerinin tamamı erkeklerden oluştu.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu Yöneticisi Cet Can Bertay, “2022 İdare Heyetinde Bayan Türkiye Raporu’nun sonuçları, idare konseylerinde bayan oranının artış gösterdiğini göstermekle birlikte, hâlâ kıymetli bir ilerleme alanı olduğunu ortaya koymaktadır. Şirketlerin karar alma süreçlerinde toplumsal cinsiyet çeşitliliğinin sağlanması ve bayanların idare heyetlerindeki temsilinin artırılması, sürdürülebilir büyüme ve kurumsal performans açısından kritik değere sahiptir. SPK’nın önerdiği en az bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan şirket sayısının artırılması ve idare şurası komitelerinde cinsiyet dağılımının dengelenmesi, Türkiye’nin kurumsal idare alanında daha da güçlenmesine katkı sağlayacaktır.” değerlendirmesini yaptı.